Osoba szkoląca się podczas kursu na prawo jazdy nie jest równoprawnym kierowcą w rozumieniu prawa. Będąc w trakcie szkolenia, nie ma jeszcze uprawnień do prowadzenia pojazdów. Z tego względu, nie może ponosić pełnej odpowiedzialności za powstałe w czasie jazdy szkody. Zgodnie z przepisami, za spowodowanie kolizji lub wypadku drogowego odpowiadają osobno, ponoszą współodpowiedzialność na zasadach ogólnych. W ustalaniu winy kierującego konieczne będzie przeanalizowanie wszystkich okoliczności zdarzenia i zastanowienie się nad odpowiedzialnością obu stron z danej perspektywy. W jakich sytuacjach kursant odpowiada osobiście za zdarzenie drogowe i od kogo poszkodowany może dochodzić wypłaty odszkodowania?
Kolizja podczas kursu na prawo jazdy
Ustawa o kierujących pojazdami jasno precyzuje ich rolę i obowiązki. Na jej podstawie, kierujący pojazdem musi osiągnąć wymagany wiek (18 lat) i być w sprawnej kondycji fizycznej i psychicznej. Kierujący musi mieć umiejętność kierowania pojazdem i robić to w sposób bezpieczny, nie utrudniając ruchu drogowego. Przepisy dopuszczają również możliwość określenia kierującym pojazd również osobę, odbywającą naukę jazdę w ramach szkolenia, która następnie zdaje egzamin państwowy. Zgodnie z tymi zapisami, kursant jest uznawany za osobę kierującą pojazdem, choć z niewielkim zastrzeżeniem. Kursant nie prowadzi samochodu samodzielnie, nie mając do tego uprawnień, chociaż fakt ten nie wyklucza całkowicie jego odpowiedzialności za spowodowanie kolizji. Zarówno kursant, jak i instruktor czy egzaminator (w czasie egzaminu państwowego) są uczestnikami ruchu drogowego i z tego względu każdy z nich w mniejszym lub w większym stopniu odpowiada wszelkie naruszenia bezpieczeństwa ruchu.
Jakie obowiązki ma instruktor?
Rola instruktora sprowadza się do maksymalnego zwiększenia bezpieczeństwa w czasie poruszania się pojazdem przez kursanta. Powinien on udzielać właściwych wskazówek i poleceń kursantowi, może w każdej chwili zatrzymać pojazd, jeśli stwierdzi że porusza się niebezpiecznie. Wyposażenie samochodu szkoleniowego w dodatkowe sprzęgło i hamulec daje instruktorowi podobny wpływ na tor jazdy samochodu. Opieka nad kursantem w czasie kursu, a także czujność i dbałość o bezpieczeństwo jazdy to obok obowiązku przekazania odpowiedniej wiedzy najważniejsze zadania instruktora.
W razie kolizji lub wypadku, każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie i badane są wszystkie okoliczności zdarzenia z punktu widzenia odpowiedzialności zarówno kursanta jako osoby słuchającej poleceń i wskazówek instruktora, a także instruktora jako osoby przekazującej wiedzę na temat obsługi pojazdu i przepisów drogowych, mającą dodatkowo w pewnym stopniu wpływ na jazdę.
Odpowiedzialność za zdarzenia
Zarówno instruktor, jak i kursant, będąc uczestnikami ruchu drogowego, za spowodowanie kolizji lub wypadku odpowiadają na ogólnych zasadach, a ich odpowiedzialność jest rozpatrywana niezależnie od siebie. Wynika z tego, że każdy z nich odpowiada za zdarzenie w granicach swojej winy, z powodu niedopełnienia swoich obowiązków. Rozpatrując sprawę i ustalając winnego, określa się kto i w jakim zakresie naruszył zasady bezpieczeństwa i jaki to miało wpływ na zdarzenie. Może się zatem zdarzyć, że to kursant ponosi całkowitą odpowiedzialność za kolizję lub wypadek, jeśli na przykład nie zachował należytego bezpieczeństwa, nie słuchał poleceń instruktora i utrudniał mu wykonywanie jego obowiązków.
Dochodzenie roszczeń
Uruchomienie procedury roszczeniowej wymaga bezwzględnie ustalenia sprawcy zdarzenia. Osoba poszkodowana będąca kierowcą drugiego pojazdu, która ucierpiała w zdarzeniu, może domagać się odszkodowania i możliwych świadczeń z OC samochodu szkoleniowego. Ubezpieczyciel ponosi bowiem odpowiedzialność materialną za szkody wyrządzone ubezpieczonego pojazdu. Wypłata odszkodowania z OC sprawcy jest ustawowo zapewniona, a jej obowiązek nie może być kwestionowany. Pamiętajmy, że ubezpieczenie OC jest przypisane do konkretnego pojazdu, nie jest zatem istotne kto tym pojazdem kierował, nawet jeśli nie posiadał uprawnień. Ubezpieczyciel oczywiście może zwrócić się do sprawcy zdarzenia z regresem, ale nie ma to wpływu na obowiązek wypłaty przez niego odszkodowania.
